Eikenprocessierups: jeuk en huiduitslag

Sinds een paar jaar gaat er veel aandacht uit naar de eikenprocessierups. Vooral in het voorjaar en de zomer. Wat zijn die beestjes vervelend! Nou, misschien niet de eikenprocessierupsen zelf, maar wel de brandhaartjes van deze rups. Zodra je in contact komt met deze brandharen – en dat kan heel eenvoudig, want ze worden door de wind verspreid – kun je vervelende klachten krijgen. De voornaamste klachten zijn huiduitslag: jeuk en bultjes.

Wat is de eikenprocessierups?

Als je op een mooie zomerdag een wandeling gaat maken en je kijkt omhoog, dan zie je aan eikenbomen soms grote bollen plakken, een soort spinsels. Dit zijn de nesten van de eikenprocessierups. De eikenprocessierups is – de naam zegt het al – met name rond eikenbomen te vinden, waar het de bladeren van de boom eet. De processierupsen lopen groepsgewijs, achter elkaar (dat heet ‘in processie’), over de stam van de eik naar boven.

De eikenprocessierups wordt uiteindelijk een nachtvlinder, maar zolang het nog geen vleugels heeft, kan hij flink wat overlast veroorzaken. Dat begint ergens halverwege de maand april en gaat door tot de maand juli. Dat komt omdat de eikenprocessierups vooral in deze maanden actief is. Zo rond eind april, begin mei, heeft de eikenprocessierups zijn derde vervelling gehad en krijgt het brandharen. En die brandharen vormen de oorzaak van de overlast. Eind juli gaat de volwassen eikenprocessierups zich verpoppen en wordt het een eikenprocessievlinder.

Waarom krijg je jeuk en huiduitslag door de processierups?

Waar mensen (en ook dieren) vooral last van hebben, zijn de haartjes van de eikenprocessierups. De eikenprocessierups is namelijk flink behaard en een deel van zijn beharing bestaat uit brandharen. De brandharen, die pijlvormig zijn en een weerhaakje hebben, schiet de processierups af als hij zich bedreigd voelt. Door deze brandhaartjes kun je een geïrriteerde huid krijgen met huiduitslag en jeuk. Niet voor niks dus dat sommige mensen de eikenprocessierups de ‘jeukrups’ noemen!

Elke eikenprocessierups heeft een paar honderdduizend brandharen. De brandharen zijn goed voor de rups omdat ze hem beschermen tegen vogels of knaagdieren. Er hoeft maar weinig te gebeuren om een brandhaar te verliezen. Niet alleen bij het afschieten komt een brandhaar vrij, ook bij aanraking of stevige wind. Daarnaast zitten de nesten aan de boom vol met brandharen.

Door de wind worden die duizenden kleine haartjes verspreid. Zelfs tot honderd meter rondom een eikenboom kun je in contact komen met brandhaartjes. Brandharen kunnen, als ze zijn afgestoten door de eikenprocessierups, nog zes jaar lang klachten geven. Je hoeft dus niet zo’n rups aan te raken om hier last van te krijgen.

Zodra zo’n haartje je raakt, kun je door de stof die erop zit, een (pseudo-)allergische reactie krijgen. Hoe de huid en de rest van het lichaam hierop reageert, is bij elk mens anders. Toch zijn de symptomen herkenbaar.

Klachten door de eikenprocessierups

De klachten die de brandhaartjes van de eikenprocessierups kunnen geven, variëren. De meeste mensen hebben last van zowel jeuk als huiduitslag. Naast lokale klachten, kunnen er ook algemene klachten ontstaan. Denk aan koorts, duizeligheid of braken. Voor sommige mensen voelt het alsof ze griep hebben of flink verkouden zijn. Als je de brandharen per ongeluk doorslikt, kun je buikpijn krijgen of andere klachten aan het maag-darmkanaal. Goed om te weten: de meeste klachten verdwijnen vanzelf binnen twee weken. Maak je je zorgen, twijfel je over de oorzaak van je klachten of word je erg ziek; neem dan altijd contact op met je huisarts.

Symptomen

Lokale klachten die kunnen optreden en de symptomen van contact met de brandharen van een eikenprocessierups, verdelen we onder in huidklachten, oogklachten en problemen met de luchtwegen.

Huid

Als je getroffen bent door brandharen, krijg je binnen acht uur op die plek huiduitslag en jeuk. De huiduitslag kan bestaan uit bultjes, blaasjes met vocht of pukkeltjes. De huiduitslag ontstaat vooral op de onbedekte huid, omdat brandhaartjes meestal niet door kleding gaan. Vaak zie je huiduitslag door de brandharen van de processierups op de armen, benen, in het gezicht of de nek. Het is ook mogelijk dat je zwellingen krijgt op die plekken.

Als je echt een allergische reactie krijgt dan kun je netelroos krijgen. Op je huid kunnen dan rode vlekken komen die branderig aanvoelen.

Ogen

Brandharen in de ogen kunnen ontzettend vervelend en pijnlijk zijn. Binnen vier uur krijg je geïrriteerde en rode ogen, met zwelling, jeuk en roodheid. Spoelen met lauw water kan helpen. Gaat het niet over, dan kan een brandhaar in het oog zijn blijven steken. Je moet dan contact opnemen met de huisarts omdat je anders oogontsteking kunt krijgen. Dringt een brandhaar nog verder het oog binnen, dan kun je zelfs een chronische, knobbelvormige ontsteking krijgen.

Luchtwegen

Door brandharen in te ademen, kan irritatie of ontsteking van het slijmvlies van neus, keel of grote luchtwegen ontstaan. Het kan dan voelen alsof je flink verkouden bent. Soms moet je veel niezen. Het wordt wat vervelender als je keelpijn krijgt of moeite krijgt met slikken.

Sommige mensen kunnen door de processierups kortademig worden en ademhalingsproblemen krijgen.

Wat kun je doen tegen jeuk en huiduitslag door eikenprocessierupsen?

Vooral de jeuk is ontzettend vervelend. Gék word je ervan! Heb je op je lichaam jeuk, dan is het een poging waard om de haren te verwijderen met behulp van plakband of tape. Je plakt het plakband op je huid en trekt het er weer vanaf. De brandharen plakken aan de tape en gaan zo van je huid af. Gebruik overigens geen sterk tape, zoals ducttape, want daarmee kun je je huid kapottrekken.

Wat ook kan helpen, is douchen of de aangetaste huid afspoelen met lauw water. Hierdoor kunnen de brandhaartjes – of een deel ervan – weggespoeld worden. Oh, en trek de kleding waar brandhaartjes op kunnen zitten uit en was ze – als het kan – op 60 graden.

Ook bij geïrriteerde ogen is spoelen met lauw water het beste. Meer kun je niet doen, maar hou in de gaten hoe het gaat met je ogen; wordt het erger, neem dan contact op met je huisarts.

Onze 3 topproducten die de jeuk kunnen verminderen

Een crème of lotion met een verkoelende of verzachtende werking, kan zorgen voor minder jeuk of een minder brandend gevoel op de plek van de huiduitslag. In ons assortiment hebben we een paar producten die een fantastisch effect op je huid hebben, nadat je door de brandhaartjes van de eikenprocessierups bent belaagd. Onmisbare producten om het voorjaar en de zomer mee door te komen!

1. Het eerste is hannah Shower Treatment. Dit is een doucheolie die voedend, verzachtend en kalmerend werkt. De jeuk wordt bewezen minder. Ideaal als je op meerdere plekken jeuk hebt.

𝐡𝐚𝐧𝐧𝐚𝐡-𝐒𝐡𝐨𝐰𝐞𝐫-𝐓𝐫𝐞𝐚𝐭𝐦𝐞𝐧𝐭

2. Met Medex Essence de Beauté kun je de plek met huiduitslag door de eikenprocessierups insmeren. Dit serum werkt kalmerend en herstelt de pH-balans van je huid. Het is zowel te gebruiken voor je gezicht en hals, als de rest van je lichaam. Je kunt dus heel gericht die jeukende bultjes aanpakken.

𝐌𝐞𝐝𝐞𝐱-𝐄𝐬𝐬𝐞𝐧𝐜𝐞-𝐝𝐞-𝐁𝐞𝐚𝐮𝐭é

3. Medex Cream Desensible is ook een absolute aanrader als je last hebt van jeuk bij je gezicht of hals. Het is een nachtcrème die de gevoelige en jeukerige huid kalmeert en herstelt. Het verzacht daarnaast de roodheid in je gezicht.

𝐌𝐞𝐝𝐞𝐱-𝐂𝐫𝐞𝐚𝐦-𝐃𝐞𝐬𝐞𝐧𝐬𝐢𝐛𝐥𝐞

Het voorkomen van huiduitslag door de processierups

Onze 5 tips!

1. Door je armen, benen en hals te bedekken, verklein je de kans dat brandharen je lichaam kunnen aanraken. Maar of het nou zo fijn is om in de zomer met lange kleding te lopen…

2. Hoe dichter bij een boom met eikenprocessierups, hoe meer kans op contact met brandharen. Neem een andere route als je gaat wandelen of fietsen en ga die bomen uit de weg. Dit geldt ook voor spelende kinderen of voor als je de hond gaat uitlaten.

3. Ga niet op de grond zitten; brandharen op de grond kunnen jarenlang nog klachten veroorzaken.

4. Is er binnen de gemeente waarin je woont een plek waar je een nest van de eikenprocessierups kunt melden? Doen! De gemeente kan het nest misschien verwijderen.

5. En heb je dan tóch huiduitslag of jeuk gekregen, probeer dan om niet te krabben of te wrijven. Niet alleen kan de huiduitslag dan gaan ontsteken, ook kunnen de haren zich op die manier verspreiden over andere delen van je lichaam.

Wees lief voor je huid!