Littekens

Littekens

Een litteken is een blijvend zichtbare afwijking van de huid, die overblijft na genezing van een wond. De hals en het gebied rond het sleutelbeen is erg gevoelig voor het krijgen van lelijke littekens, ofschoon dit erg huidskleur gebonden is. Wanneer alleen de opperhuid wordt beschadigd, bijvoorbeeld bij oppervlakkige schaafwonden, zullen geen littekens optreden. Wanneer ook de lederhuid bij het letsel betrokken is zal de huid zich herstellen met achterlating van een litteken. Bij de meeste mensen geneest een wondje zonder problemen. Het litteken wat dan achterblijft is pigmentloos.

Het kan zich ook abnormaal ontwikkelen. We kennen drie vormen:

Atrofisch
Bij dit litteken is er sprake van een heel dun laagje littekenweefsel, en ligt wat dieper in de huid. Dit soort littekens worden wel gezien als restanten van huidbeschadigingen na infecties (zoals waterpokken) en na röntgenbestralingstherapie. Een litteken als gevolg van puistjes kan atrofisch van aard zijn, maar is dat niet altijd.

Hypertrofisch
Een hypertrofisch litteken kan na elke soort van huidbeschadiging ontstaan. Vaak ontwikkelen deze littekens zich na brandwonden en bij jonge mensen. Het litteken is dik, rood en het kan jeuken of pijnlijk zijn. Deze ontstaan bij overproductie van fibrineweefsel door bindweefselcellen in de huid, waardoor sterk verdikte littekens ontstaan. Het zijn dikke, roze strengen en plaques op de huid die circa 3 weken na de verwonding ontstaan en in een periode van een aantal maanden tot een jaar voortdurend dikker worden. Vooral de huid boven het borstbeen, de schouders, de nek en de oren< is geneigd tot de vorming van een hypertrofische litteken. Een aanleg tot het vormen van dit litteken is vaak familiair- of rasgebonden.

Keloïd
Een keloïd litteken is een bijzonder soort hypertrofisch litteken. Terwijl gewone hypertrofische littekens zich beperken tot de plaats van de verwonding, groeien keloiden ook over de grenzen van de verwonding heen. Ze kunnen zo vrij grote huidgebieden bedekken. Ook deze is dik en rood of donkergekleurd. Een Keloid litteken kan ontstaan na een beschadiging van de huid, maar kunnen ook spontaan ontstaan.

Oorzaak
Littekens worden gevormd na diepe beschadiging van de huid, door een ongeval of operatie. Na een operatie wordt het litteken de handtekening van de chirurg genoemd. Hecht hij de wondranden zeer nauwkeurig tegen elkaar zonder dat er een spanning op staat, dan zal een nauwelijks zichtbaar litteken ontstaan, tenzij de wond na de operatie te weinig rust krijgt door beweging van de huid.